Κυριακή 5 Ιουλίου 2009

ΓΙΑ ΤΟΝ ΨΑΡΟΝΙΚΟ, ΤΟΝ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ

Κάθε χρόνο τέτοιες ημέρες δεν μπορεί παρά ο νους να παει σε μία από τις μεγαλύτερες φωνές που ανέδειξε ποτέ το ελληνικό ρεπερτόριο. «Εβαλε ο Θεός σημάδι παλικάρι στα Σφακιά και ο πατέρας του στον Αδη άκουσε μια τουφεκιά», λεει το ρεφρέν ενός από τα ωραιότερα τραγούδια του ελληνικού πενταγράμμου που ακούστηκε από αυτή τη φωνή, τη φωνή του Νίκου Ξυλούρη που γεννιόταν στις στις 7 Ιουλίου, το 1936.
Ο Νίκος Ξυλούρης, ο Ψαρονίκος όπως τον έλεγαν, ο λυράρης από τα Ανώγεια, είχε μία από τις ωραιότερες μορφές που ανέδειξε το ελληνικό τραγούδι. Μια φωνή που στα χρόνια της δικτατορίας κράτησε με τη δυνατή του φωνή ψηλά το δημοκρατικό αίσθημα των Ελλήνων και συνδέθηκε με τους αγώνες για την επαναφορά της δημοκρατίας.
Τον Ψαρονίκο, τον είπαν και «αρχάγγελο της Κρήτης» και ίσως για αυτό να έφυγε νέος, όπως είχε πει η Τζένη Καρέζη την ημέρα του θανάτου του. Ηταν χαράματα Παρασκευής 8 Φεβρουαρίου 1980 όταν ο Νίκος Ξυλούρης χτυπημένος από την επάρατη νόσο έφευγε νωρίς, πολύ νωρίς. Ο αρχάγγελος πήγαινε για τη γειτονιά των αγγέλων και το τραγούδι του «μια μέρα μια Παρασκευή θα πέσω να πεθάνω», ήταν προφητικό.
Ο Ψαρονίκος έφυγε, μα η φωνή του μένει αθάνατη. Η μνήμη του ζωντανή και άσβεστη. Το έργο του, παρά το σύντομο βίο του, μεγάλο. Το σπίτι του στα Ανώγεια ανοιχτό, μουσείο που εκθέτει το μεγάλο του έργο. Εκεί στην κορφές του Ψηλορείτη, στην πλατεία του χωριού, περιμένει τον περαστικό, να πιει μια ρακί για τον Ψαρονίκο που πήγε μαζί με τους αγγέλους και να τραγουδήσει, μια από τις ωραιότερες και μελωδικότερες συνθέσεις που έγραψαν ο Σταύρος Ξαρχάκος και ο Νίκος Γκάτσος και που μόνο η φωνή του Νίκου Ξυλούρη μπορούσε να αποδώσει σωστά και να προκαλέσει ρίγη συγκίνησης: «Εβαλ' ο Θεός σημάδι, παλικάρι στα Σφακιά κι ο πατέρας του στον Άδη, άκουσε μια τουφεκιά. Της γενιάς μου βασιλιά, μην κατέβεις τα σκαλιά, βρες αθάνατο νερό να νικήσεις τον καιρό. Έβαλε ο Θεός σημάδι παλικάρι στα Σφακιά κι η μανούλα του στον Άδη τράβηξε μια χαρακιά. Της καρδιάς μου βασιλιά με τον ήλιο στα μαλλιά μην περνάς τη χαρακιά, η ζωή 'ναι πιο γλυκιά…»

Δεν υπάρχουν σχόλια: